In veel organisaties wordt vol overgave gedebatteerd. Dat is niet erg zinvol.
Debatteren is zoiets als verbaal armpje drukken. Liefhebbers van het armpje drukken ervaren het als de ultieme ego-boost. Zij zien ‘alpha tegen alpha’ als dé manier om respect af te dwingen. Het debat is een vergelijkbare krachtmeting met een ‘winnaar’ en één of meer ‘verliezers’.
Het woord debat is afgeleid van het Franse debattre. Dat betekent neerslaan of hevig slaan. Het verwijst dus niet naar hoogwaardig sociaal gedrag zoals bijvoorbeeld samenwerken, het samen vinden van de beste oplossingen of het effectief (bij)sturen van een organisatie.
Debatteren is een traditioneel masculiene bezigheid waarmee je een pikorde vaststelt. Daarom is een debat niet geschikt voor het bundelen van de collectieve intelligentie of voor het verbinden van de juiste mensen aan gezamenlijke doelstellingen.
Het debat is slecht voor de sfeer en de prestaties in organisaties. Een organisatie is immers geen arena maar een doelgericht samenwerkingsverband. Organisaties zijn succesvoller en mensen komen beter tot hun recht als je krachten, kennis en inzichten bundelt. Daarom is de dialoog of het wederzijds open overleg (mooie term van ‘machtsprofessor’ Mauk Mulder) het meest geschikte instrument voor effectief overleg.
Op een voorzittershamer bij een klant las ik de mooie tekst:
Ieder wijs besluit is gebaseerd op het zien van elkaars belangen.
Als mensen hun debatteerdrift vrijelijk botvieren, staan de standpunten en de ego’s waaruit ze voortkomen op de voorgrond … en zien ze de belangen waar het om gaat over het hoofd. In die situaties is het bepalen of bevestigen van de pikorde blijkbaar belangrijker dan het nemen van de beste beslissingen.
Dat gaat uiteraard ten koste van de effectiviteit. Debatteren is daarom funest voor de opbrengst van de samenwerking. Effectief en waardevol overleg is namelijk noodzakelijk om relevante doelen haalbaar te maken en mensen succesvol te laten zijn.
De maximale winst in samenwerken is daarom weggelegd voor de mensen die het debatteren vermijden en het voeren van wederzijds open overleg actief nastreven.
Het zou mooi zijn als de beste luisteraars het voor het zeggen krijgen!